We leven tegenwoordig behoorlijk langer dan we vroeger deden. Gelukkig ook heel wat comfortabeler. Zou je zeggen– maar voor ons lichaam is dat helemaal niet zo gunstig.
Er was een tijd dat we in een berenvel gekleed op jacht naar eten moesten. Eerst met een houten knots, later met een speer van ijzer. Grote kans dat je bij het besluipen van je prooi zelf het aas werd van een of ander wild dier en moest rennen voor je leven. Wie staat daar nu nog bij stil, in de supermarkt of bij de slager, als je voor je ‘buit’ enkel je hand hoeft uit te strekken of het aan te wijzen.
Ander gevaar
Toch schuilt in dit gemak een heel ander gevaar. Vroeger gebruikten we vooral onze grote spieren, tijdens ingrijpende inspanningen als rennen of in een boom klimmen. Tegenwoordig zijn onze bewegingen in het alledaagse leven letterlijk veel kleiner. We verdienen onze kost vaak in zittende beroepen. En dat terwijl het veel gezonder is wanneer we de grote spieren (bijvoorbeeld de arm- en beenspieren) in ons lichaam gebruiken: de bloedsomloop is dan optimaal. En een goede doorbloeding is noodzakelijk om lichaam en geest van zuurstof te voorzien en zo gezond te houden. Bovendien zijn onze kleinere spieren niet bedoeld voor intensieve beweging. Ze raken sneller overbelast.
Beschaafde ambachten
Het lijkt erop dat naarmate we ‘beschaafder’ werden, onze bewegingen steeds kleiner werden. Na de ontwikkeling van de landbouw zijn we steeds meer verschillende, gespecialiseerde handelsambachten gaan verrichten. Ambachten die leidden tot steeds specifiekere, minder diverse bewegingen. Terwijl herhaalde bewegingen op de lange duur leiden tot overbelasting en klachten. Een hamerende smid in de middeleeuwen was misschien wel een van de eersten die last had van RSI! Met onze honger naar kennis won ook de wetenschap aan belang, waardoor zich steeds meer op papier en in het hoofd begon af te spelen.
Machines
Toen we eenmaal machines in het leven hadden geroepen, werden onze inspanningen door ver doorgevoerde automatiseringen van lieverlee helemaal minder lichamelijk. En daar zitten we nu, anno 2023: op onze bureaustoelen, typend en turend achter een beeldscherm, hoogstens gedachteloos op ‘jacht’ naar de computermuis. Om duim en wijsvinger in werking te zetten. Wegrennen of bomenklimmen voor de ‘beesten’ waaraan we tegenwoordig ten prooi kunnen vallen heeft weinig zin meer. Onze grote spieren komen vooral nog in de sportschool in actie en het zijn met name de kleine pols-, hand- en vingerspieren die nog (te) veel bewegen.
Beschaafde oplossingen
Onze welvaart heeft dus zo zijn prijs: comfort en gemak brengen bepaalde lichamelijke klachten met zich mee. Maar de vindingrijkheid die ons mensen zo ver heeft gebracht brengt ons gelijk ook oplossingen, in de vorm van ergonomie. Het is vandaag de dag helemaal niet raar om op een balance ball of desbike achter je bureau te zitten of om op commando van je computer 20 strekoefeningen te doen. Wie dat toch net iets té geavanceerd is, kan ook gewoon even de benen strekken door op jacht te gaan naar een lekker bakkie koffie. Om bij de koffiemachine een knop in te drukken.
